065 - Z stempels
- Wie weet er iets over dit soort Z stempels?
Reactie:
Van de bekende expert Moeijes ✝︎ heb ik destijds begrepen dat het om een Zensur stempel zou gaan. Dat is theoretisch mogelijk in de linker 2, gezien het jaartal, rechtsonder wellicht ook.
Maar rechtsboven, op de 4ct dan? De enige verklaring die ik er voor heb, zou dezelfde kunnen zijn als de vermoedelijke reden van het grootrondstempel Nieuwleusen op toevallig dezelfde 4 ct, namelijk een nieuwjaarsstempeling [ in het bezit van De Goede].
Maarten van Teeseling.
Nog een reactie:
De stempels afdedrukt in zwart met een opengewerkte Z zijn mij onbekend. Het enige dat ik weet, is dat het in ieder geval geen censuurstempels zijn. Dit blijkt ook al door het gebruik op de 4 cent van Krimpen.
Het violette stempel is een censuurstempel, dat tijdens de eerste wereldoorolog in de provincie Zeeland gebruikt werd.
Hans van der Horst
En nog een reactie:
De paarse “Z” is het stempel van “Territoriaal Bevelhebber Zeeland enz”
als censuur teken op post uit Zeeland en west Noord-Brabant tijdens de eerste wereldoorlog.
Tijdens de tweede wereldoorlog werd er niet officieel gecensureerd; er is dus geen stempel zoals in de eerste wereldoorlog. De opengewerkte Z in de voorbeelden links boven en rechts onder en boven zijn geen censuurstempels maar eerder een bedrijfs-of (overheids?)kantoorstempel.
JPGvdM
Jawel nog 1 reactie:
Volgens mij komt de opengewerkte Z uitsluitend voor op te zegelen (dus van een plakzegel te voorziene) stukken. De Z betekent dan waarschrijnlijk zegelen.
René Hillesum
Nog even een reactie op vraag 65.
Die ronde ‘Z’-stempels zijn op kwitanties heel gewoon, in combinatie met een zegelrecht-stempel of een plakzegel. Vermoedelijke betekenis kennelijk ‘te zegelen’ of ‘Zegelwet’.
Maar een postzegel afgestempeld met ‘Z’ lijkt mij heel bijzonder, zoiets heb ik nog nooit gezien. Het zal inderdaad wel een eindejaarsstempeling zijn, zoals hierboven al genoemd.
Frans van de Rivière
En nog 1 reactie:
De grote letter Z in cirkel, zoals afgedrukt op de 4-centzegel en de beide kwitanties, geeft aan dat het hier gaat om een zogenaamde zichtkwitantie. De geadresseerde van een zichtkwitantie (dus de persoon die de kwitantie moest voldoen aan de postbode) kreeg bij deze vorm van kwitantie enkele dagen gelegenheid (“zicht”) om te betalen en hoefde dus niet direct te betalen danwel direct te weigeren te betalen.
Gebruikelijk was bijvoorbeeld 8 dagen zicht. Dat betekende wel dat de postbode nog eens moest terugkomen om het bedrag te innen. Voor zichtkwitanties gold derhalve een hoger tarief, tussen 1965 en 1967 bijvoorbeeld 20 of 25 cent extra (Zie HPN, p. TAR-C-32 voor de naoorlogse tarieven).
Verzenders van kwitanties gebruikten deze iets duurdere postale service omdat zij de ervaring hadden dat veel kwitanties bij de eerste aanbieding werden geweigerd wegens geldgebrek bij de geadresseerde. Bij een gewone kwitantie ging de kwitantie dan direct ongeïnd retour, bij een zichtkwitantie volgde een 2e aanbieding. Het gebruik van dit in het oog lopende stempel op een frankeerzegel kan heel goed uit kerst-, nieuwjaars- of vakantiedrukte worden verklaard.
Jan Vellekoop
Nog een reactie:
Alle antwoorden over het Z-stempel (open letter “Z” in cirkel) zijn onjuist. De juiste betekenis is: Z = Zicht (meestal 14 dagen Zicht). Het werd gebruikt op kwitanties die eenmaal door de postbode aangeboden werden en daarna nog 14 dagen “op zicht” op het postkantoor bleven, zodat men nog 14 dagen de tijd had om te betalen. Daarna ging de kwitantie retour. Er zijn ook andere “Zicht” stempels gebruikt, zoals “14 D.Z.”. Het stempel open letter “Z” in cirkel is tamelijk lang gebruikt. Mijn oudste is uit 1917 en de laatste uit 1965. Het heeft niets met “Te Zegelen” te maken want het stempel open letter “Z” in cirkel komt ook voor op kwitanties van geringe bedragen die niet gezegeld hoefden te worden. Er waren andere stempels voor “Te Zegelen”.
Dio Glaudemans
