169 - Welk tariefsysteem gebruikt Frans of Nederlands?

In mijn verzameling heb ik diverse brieven uit Zwolle uit de Franse tijd. Van een tweetal, verzonden over een wat grotere afstand, is mij onduidelijk hoe het tarief is bepaald.
De eerste is van Zwolle naar Breda, een afstand van zo´n 160 km, van 4 november 1811. Deze is getaxeerd met “4” in zwart.

Volgens de Franse tabel is het tarief in de laagste tariefklasse over een afstand tussen 100 en 200 km 4 décimes. Dit zou dus kloppen.
Giphart en Delbeke melden echter in hun publicaties dat hier te lande vanaf april 1811 niet de Franse tarieven en afstandsprogressie maar de Nederlandse van 1807 gehandhaafd bleven. Alleen de gewichtsprogressie werd conform de Franse voorschriften aangepast. Dan zou het tarief voor een afstand tussen 20 en 35 uur gaans (a 4,55 km) 5 stuiver en niet 4 décime ofwel 8 stuiver zijn.

Klopt de stelling van bovengenoemde heren niet? Delbeke meldt wel dat anderen zijn mening niet volgen. maar:

mijn andere brief geeft het tegendeel:

Deze is verzonden van Zwolle naar Laer bij Osnabrück op 28 april 1812 en getaxeerd met “6” in zwart. Deze complete brief weegt 4 gram en is dus van de eerste gewichtsklasse, tot 6 gram..
Laer ligt zo´n 150 km van Zwolle, dan zou het tarief volgens de Franse gewichtsprogressie net als de vorige brief 4 décime zijn.
We kunnen ook via Osnabrück gaan, dat is tegenwoordig sneller over de snelweg maar vroeger niet, dan is de afstand meer dan 200 km en zou het tarief (200-300 km, 1e gewichtsklasse tot 6 gram) 5 décime zijn. Ik kom niet aan 6.

Nemen we echter de Nederlandse tabel van 1807 dan is het tarief voor de eerste gewichtsklasse bij 35-50 uur gaans 6 stuiver. Hier lijkt de laatste tabel te zijn gebruikt.

  • Welk systeem was in die tijd nu van toepassing, de Franse van 1811 of toch nog steeds de Nederlandse van 1807 ?
  • Waarom is hier verschillend gehandeld ? Of zie ik het verkeerd ?

 

Reactie: 

Twee brieven van Zwolle naar respectievelijk Breda en (Bad) Laer. Op 1 april 1811 werden de Franse postwetten toegepast op de brievenposterij van de groep departementen die grotendeels hadden behoord tot het Koninkrijk Holland. Deze groep “Hollandse departementen” werd vanuit de centrale postdienst in Parijs als een administratief geheel gezien. Voor deze groep zat de Adminstratie der Brievenposterij  in Amsterdam.

In de Algemene Instructie van 1810 werd de postafhandeling tot in detail beschreven.
In artikel 1 van het voorbericht staat:
Ten aanzien van de taxe: De Franse postwetten van 9 Mei en 10 December worden toegepast.
De theoretische achtergrond laat geen twijfel bestaan. De uitvoering in de praktijk evenmin. Postambtenaren waren zeer nauwkeurig in de uitvoering van de Franse posttarieven.

De analyse van de brief naar Breda is correct. Giphart en Delbeke hebben geen brieven laten zien, waaruit het tegendeel is gebleken. 

De tweede brief lijkt een andere theorie open te laten. Maar…. is het zo dat de complete brief nu (in 2007) 4 gram weegt of is dat een vaststelling van 1812?

Linksboven is geen gewichtsnotitie aangegeven. En de Hollandse tabel van de tarieven van 1807 was zeker niet van toepassing in Laer, want Laer lag niet in het Koninkrijk Holland. In 1812 hoorde Laer bij Frankrijk bij het Departement van de Ems Superieur, nummer 130. Maar er was ter plaatse nog geen postkantoor. Osnabrück had wel een postkantoor in datzelfde departement.

De route vanuit Zwolle liep niet meer langs Oldenzaal naar Lingen met een aftakking naar Osnabrück, zoals tijdens het Amsterdamse Hamburger rit. In 1810 was het Hamburger rit niet meer in werking. Voor Zwolle veranderde er toen ook iets: de route liep naar Arnhem, via Emmerik, Wesel en Dorsten naar Osnabrück. Vanaf het postkantoor Osnabrück moest de brief naar Laer. Bepalend was de werkelijke postritafstand van Zwolle naar Osnabrück. Dat was toen waarschijnlijk ruim 300 km. Daar hoorde 6 decimes als het juiste tarief bij. 

Wanneer de afstand tussen 200 en 300 km zou zijn geweest, was het tarief bij een brief van 4 gram 5 decimes, maar bij een gewicht van 6 gram tot 8 gram 5+1 = 6 decimes. Ik sluit dat laatste niet uit, bij eventueel gebruik van een lakzegel. Al heeft de postambtenaar in dat geval verzuimd het gewicht linksboven op te schrijven. Vanaf het postkantoor Osnabrück moest de brief door de plattelandspost nog naar Laer gebracht worden.Ik ben overigens heel benieuwd naar echte voorbeelden van de theorie van Giphart en Delbeke. Graag zou ik die toetsen aan de Franse portregels. 

Hotze Wiersma

Scroll naar boven
Po & Po
Privacyoverzicht Po & Po

Toelichting Privacyverklaring

Per 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van kracht geworden. Volgens deze wet heeft een organisatie een informatieplicht met betrekking tot privacy gevoelige data. Dat geldt ook voor niet-commerciële organisaties en verenigingen. Dat betekent dat ook de Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars, ook bekend onder de naam Po & Po verplicht is om de leden duidelijk te informeren wat zij met de privacy gevoelige data doet. Dit is vastgelegd in de Privacyverklaring

PRIVACYVERKLARING Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars

Dit is een privacyverklaring van de Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars, ook bekend onder de naam Po & Po, gevestigd te Amsterdam en ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 40532954. Deze privacyverklaring omschrijft welke persoonsgegevens wij verwerken, voor welke doeleinden deze persoonsgegevens worden gebruikt en welke maatregelen wij hebben getroffen om de verwerking rechtmatig, behoorlijk en transparant te laten plaatsvinden conform de eisen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

1. GEBRUIK VAN PERSOONSGEGEVENS

Voor het goed kunnen functioneren van onze vereniging verzamelt en beheert het bestuur van de vereniging een aantal persoons- en andere gegevens.

1.1 Wij verzamelen daarbij de volgende (persoons)gegevens:

  • (a) naam, adres en woonplaats;
  • (b) telefoonnummer;
  • (c) e-mailadres;
  • (d) datum aanvang/einde lidmaatschap;
  • (e) bankrekeningnummer;
  • (f) lidmaatschapsnummer;
  • (g) geslacht;

1.2 Beheer gegevens
De gegevens worden beheerd door de ledenadministratie van de vereniging. Zie de website voor de actuele contactgegevens (https://po-en-po.nl/bestuur-contact).

1.3 Bewaartermijn gegevens
De ledenadministratie bewaart de persoonsgegevens zolang het bestuur dit noodzakelijk acht, bijvoorbeeld voor zover dit gewenst is voor het bijhouden van de verenigingshistorie. Vanzelfsprekend worden de gegevens altijd bewaard zolang de overheid dit verplicht; bijvoorbeeld wanneer die gegevens onderdeel uitmaken van financiële gegevens opgenomen in de jaarverantwoording van de vereniging.

1.4. Wij verwerken (mogelijk) de persoonsgegevens van leden ten behoeve van:

  • (a) de ledenadministratie;
  • (b) de verzending van publicaties;
  • (c) de verzending van nieuwsberichten;
  • (d) de verzending van uitnodigingen;
  • (e) de verzending van het verenigingsnieuws;
  • (f) de verzending van veilinglijsten van door de vereniging georganiseerde veilingen;
  • (g) het rondzendverkeer.

De leden van de kascommissie hebben inzage in de gegevens op moment van de controle van de kas voor de jaarvergadering.

2. INFORMATIE, WIJZIGING, CORRECTIE, WISSEN, OVERDRACHT EN BEZWAAR

2.1 U kunt contact opnemen met de secretaris of ledenadministratie via e-mail (zie hiervoor de gegevens op de website (https://po-en-po.nl/bestuur-contact) of telefoon voor:

  • (a) meer informatie over de wijze waarop wij persoonsgegevens van u verwerken;
  • (b) vragen naar aanleiding van deze privacyverklaring;
  • (c) vragen welke persoonsgegevens het bestuur van u heeft, waarvoor deze worden gebruikt en waarvoor deze zijn verzameld;
  • (d) inzage in de persoonsgegevens die wij met betrekking tot u verwerken;
  • (e) beperking of overdracht van uw gegevens;
  • (f) bezwaar tegen het gebruik van uw gegevens;
  • (g) recht op correctie: u kunt vragen om uw persoonsgegevens te corrigeren. Het bestuur spant zich in om persoonsgegevens die in ons bezit zijn of beheer zijn nauwkeurig, compleet, actueel en relevant te houden op basis van de meest recente informatie;
  • (h) Recht van wissen van gegevens: het bestuur kan uw persoonsgegevens op uw verzoek wissen, wanneer de persoonsgegevens niet langer noodzakelijk zijn in verband met de doeleinden waarvoor ze waren verzameld of verwerkt;
  • (i) Recht op bezwaar: u mag te allen tijde bezwaar maken tegen de verwerking van uw persoonsgegevens als gevolg van uw specifieke situatie.

3. BEVEILIGING VAN UW GEGEVENS
3.1 Wij zullen uw gegevens uitsluitend gebruiken voor de in deze privacyverklaring
genoemde doeleinden en wij zullen daarbij adequate technische en organisatorische maatregelen

 

treffen om uw gegevens te beveiligen.

4. DERDEN
4.1 Wij verstrekken uw gegevens aan de volgende derden:
(a) Samenwerkingsverband Filatelie indien een lid gebruikt maakt van het rondzendverkeer;

4.2 Wij kunnen foto’s of opnamen van bezoekers en/of deelnemers aan activiteiten op onze bijeenkomsten publiceren op onze website of in het verenigingsnieuws, tenzij u daartegen uitdrukkelijk en gemotiveerd bezwaar aantekent (zie onder 2).

4.3 Persoonlijke gegevens worden zonder toestemming van een lid, anders dan in geval van de hierboven genoemde punten, op geen enkele wijze ter beschikking gesteld van personen en/of instellingen buiten de vereniging.

5. BEWAREN VAN UW GEGEVENS
Wij bewaren uw gegevens niet langer dan noodzakelijk gelet op het doel van de verwerking of andere wetgeving die het bewaren verplicht.

6. WIJZIGINGEN PRIVACYVERKLARING

6.1 Het kan voorkomen dat deze verklaring in de toekomst wordt gewijzigd. Wij bevelen daarom aan

om deze privacy verklaring regelmatig te blijven raadplegen. De privacyverklaring zal eenmalig gepubliceerd worden in het Verenigingsnieuws en worden gepubliceerd op de website van de vereniging.

Laatste wijziging: 28 juni 2021