het werkpaard van de posterijen

Door Michael Brekelmans

De Kragstempelmachines met hun doorlopende stempelafdrukken waren in de eerste decennia van de 20e eeuw op een groot aantal postkantoren te vinden. Het waren relatief goedkope en betrouwbare stempelmachines met een grote capaciteit. De horizontale lijnen zijn misschien niet de spannendste vlaggen, maar waren wel efficiënt voor het vernietigen van poststukken waarbij de postzegels niet in de rechterbovenhoek waren geplakt. Deze doorlopende stempels konden echter ook goed gebruikt worden voor reclameteksten, waaronder het fraaie Adresseer volledig met de nacht en dag doorvliegende postduiven.

Een van deze Kragmachines is bewaard gebleven in de collectie van het voormalig Postmuseum, nu Beeld en Geluid Den Haag. Victor Badran en Michael Brekelmans kregen onlangs de gelegenheid deze machine van dichtbij te bekijken en te fotograferen. Dit exemplaar is in Nederland gebouwd door de Rijks Munt en vermoedelijk eerst gebruikt in Tilburg en daarna in Leiden. Het stempel en contrastempel zitten nog op deze machine. In deze digitale lezing wordt getoond hoe een Kragmachine er nu werkelijk uitziet, hoe deze gewerkt heeft en laten we natuurlijk wat afdrukken van deze (en wat andere) machines zien.

Scroll naar boven
Po & Po