PHS 31 – NL censuur WO I

John Dehé en Fons Simons, ‘Een zaak van landsbelang’. Nederlandse postcensuur in de Eerste Wereldoorlog

Door omstandigheden heeft Po & Po in 2014 maar liefst drie Posthistorische Studies uitgegeven. Daar maken we geen gewoonte van: in de toekomst kunnen onze leden weer rekenen op één Posthistorische Studie en  twee nummers van De Postzak per jaar.

Posthistorische Studie 31 past uitstekend in de reeks. Het is een serieuze  studie naar een klein, maar fascinerend onderdeel van de Nederlandse postgeschiedenis. Auteurs John Dehé en Fons Simons hebben uitgebreid archiefonderzoek gedaan naar de regelgeving rond de postcensuur en naar de toepassing van die censuur in de praktijk. Op basis daarvan vertellen ze hun verhaal, uiteraard ruim geïllustreerd met afbeeldingen van documenten en poststukken. Het boek bevat daarnaast een inventarisatie van alle bekende censuurstempels en –stroken (Hoofdstuk 9).

Aan het neutrale Nederland gingen de oorlogshandelingen van de Eerste Wereldoorlog voorbij. Maar in hun dagelijks leven merkten veel Nederlanders wel degelijk de gevolgen van de strijd. Belgische vluchtelingen die de grens overkwamen, buitenlandse militairen die geïnterneerd moesten worden en een teruglopende economie als gevolg van handelsbeperkingen. Voor sommigen kwam daar nog wat bij: censuur op hun post (maar ook op telegraaf- en telefoonverkeer).

In gebieden waar de staat van beleg ingesteld was (voornamelijk langs de grenzen) werden militairen aangesteld om op de postkantoren toezicht te houden op het postverkeer. Post van en naar het buitenland kon door hen geopend, gelezen en in beslag genomen worden. Maar ook binnenlandse post, speciaal die van personen en bedrijven op de zogeheten ‘zwarte lijsten’, werd gecontroleerd.

 

Met het instellen van censuur hoopte de overheid een aantal doelen te bereiken. Men wilde  militaire informatie achterhalen, bijvoorbeeld over  buitenlandse troepenbewegingen. Omgekeerd moest   voorkomen worden dat Nederlandse militaire geheimen  naar het buitenland uitlekten. De Nederlandse neutraliteit diende beschermd te worden door het tegenhouden van geschriften die één van de strijdende partijen onwelgevallig zouden zijn. En  – niet in de laatste plaats – er werd gejaagd op zwarthandelaren en smokkelaars.

De censuur had in de eerste maanden een wat willekeurig en amateuristisch karakter. Later werd de uitvoering meer gestandaardiseerd. Of alle inspanningen veel effect gehad hebben, is niet helemaal duidelijk. Maar voor filatelisten is het fascinerend wat  die censuur heeft achtergelaten aan stempels en stroken op poststukken.

—–

Hieronder vindt u, in twee bijlagen, een deel van de inhoud van het boek, opdat u zich daar een indruk van kunt vormen.

PHS 31 Voorwerk.

PHS 31 Fragment Hoofdstuk 9.

Dit boek is nog voorradig. Voor prijs en hoe te verkrijgen zie het Overzicht publicaties.

Scroll naar boven
Po & Po
Privacyoverzicht Po & Po

Toelichting Privacyverklaring

Per 25 mei 2018 is de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) van kracht geworden. Volgens deze wet heeft een organisatie een informatieplicht met betrekking tot privacy gevoelige data. Dat geldt ook voor niet-commerciële organisaties en verenigingen. Dat betekent dat ook de Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars, ook bekend onder de naam Po & Po verplicht is om de leden duidelijk te informeren wat zij met de privacy gevoelige data doet. Dit is vastgelegd in de Privacyverklaring

PRIVACYVERKLARING Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars

Dit is een privacyverklaring van de Nederlandse Vereniging van Poststukken- en Poststempelverzamelaars, ook bekend onder de naam Po & Po, gevestigd te Amsterdam en ingeschreven in het handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 40532954. Deze privacyverklaring omschrijft welke persoonsgegevens wij verwerken, voor welke doeleinden deze persoonsgegevens worden gebruikt en welke maatregelen wij hebben getroffen om de verwerking rechtmatig, behoorlijk en transparant te laten plaatsvinden conform de eisen van de Algemene Verordening Gegevensbescherming.

1. GEBRUIK VAN PERSOONSGEGEVENS

Voor het goed kunnen functioneren van onze vereniging verzamelt en beheert het bestuur van de vereniging een aantal persoons- en andere gegevens.

1.1 Wij verzamelen daarbij de volgende (persoons)gegevens:

  • (a) naam, adres en woonplaats;
  • (b) telefoonnummer;
  • (c) e-mailadres;
  • (d) datum aanvang/einde lidmaatschap;
  • (e) bankrekeningnummer;
  • (f) lidmaatschapsnummer;
  • (g) geslacht;

1.2 Beheer gegevens
De gegevens worden beheerd door de ledenadministratie van de vereniging. Zie de website voor de actuele contactgegevens (https://po-en-po.nl/bestuur-contact).

1.3 Bewaartermijn gegevens
De ledenadministratie bewaart de persoonsgegevens zolang het bestuur dit noodzakelijk acht, bijvoorbeeld voor zover dit gewenst is voor het bijhouden van de verenigingshistorie. Vanzelfsprekend worden de gegevens altijd bewaard zolang de overheid dit verplicht; bijvoorbeeld wanneer die gegevens onderdeel uitmaken van financiële gegevens opgenomen in de jaarverantwoording van de vereniging.

1.4. Wij verwerken (mogelijk) de persoonsgegevens van leden ten behoeve van:

  • (a) de ledenadministratie;
  • (b) de verzending van publicaties;
  • (c) de verzending van nieuwsberichten;
  • (d) de verzending van uitnodigingen;
  • (e) de verzending van het verenigingsnieuws;
  • (f) de verzending van veilinglijsten van door de vereniging georganiseerde veilingen;
  • (g) het rondzendverkeer.

De leden van de kascommissie hebben inzage in de gegevens op moment van de controle van de kas voor de jaarvergadering.

2. INFORMATIE, WIJZIGING, CORRECTIE, WISSEN, OVERDRACHT EN BEZWAAR

2.1 U kunt contact opnemen met de secretaris of ledenadministratie via e-mail (zie hiervoor de gegevens op de website (https://po-en-po.nl/bestuur-contact) of telefoon voor:

  • (a) meer informatie over de wijze waarop wij persoonsgegevens van u verwerken;
  • (b) vragen naar aanleiding van deze privacyverklaring;
  • (c) vragen welke persoonsgegevens het bestuur van u heeft, waarvoor deze worden gebruikt en waarvoor deze zijn verzameld;
  • (d) inzage in de persoonsgegevens die wij met betrekking tot u verwerken;
  • (e) beperking of overdracht van uw gegevens;
  • (f) bezwaar tegen het gebruik van uw gegevens;
  • (g) recht op correctie: u kunt vragen om uw persoonsgegevens te corrigeren. Het bestuur spant zich in om persoonsgegevens die in ons bezit zijn of beheer zijn nauwkeurig, compleet, actueel en relevant te houden op basis van de meest recente informatie;
  • (h) Recht van wissen van gegevens: het bestuur kan uw persoonsgegevens op uw verzoek wissen, wanneer de persoonsgegevens niet langer noodzakelijk zijn in verband met de doeleinden waarvoor ze waren verzameld of verwerkt;
  • (i) Recht op bezwaar: u mag te allen tijde bezwaar maken tegen de verwerking van uw persoonsgegevens als gevolg van uw specifieke situatie.

3. BEVEILIGING VAN UW GEGEVENS
3.1 Wij zullen uw gegevens uitsluitend gebruiken voor de in deze privacyverklaring
genoemde doeleinden en wij zullen daarbij adequate technische en organisatorische maatregelen

 

treffen om uw gegevens te beveiligen.

4. DERDEN
4.1 Wij verstrekken uw gegevens aan de volgende derden:
(a) Samenwerkingsverband Filatelie indien een lid gebruikt maakt van het rondzendverkeer;

4.2 Wij kunnen foto’s of opnamen van bezoekers en/of deelnemers aan activiteiten op onze bijeenkomsten publiceren op onze website of in het verenigingsnieuws, tenzij u daartegen uitdrukkelijk en gemotiveerd bezwaar aantekent (zie onder 2).

4.3 Persoonlijke gegevens worden zonder toestemming van een lid, anders dan in geval van de hierboven genoemde punten, op geen enkele wijze ter beschikking gesteld van personen en/of instellingen buiten de vereniging.

5. BEWAREN VAN UW GEGEVENS
Wij bewaren uw gegevens niet langer dan noodzakelijk gelet op het doel van de verwerking of andere wetgeving die het bewaren verplicht.

6. WIJZIGINGEN PRIVACYVERKLARING

6.1 Het kan voorkomen dat deze verklaring in de toekomst wordt gewijzigd. Wij bevelen daarom aan

om deze privacy verklaring regelmatig te blijven raadplegen. De privacyverklaring zal eenmalig gepubliceerd worden in het Verenigingsnieuws en worden gepubliceerd op de website van de vereniging.

Laatste wijziging: 28 juni 2021